Categories: Amantii

Ahbaashaa fi Amantii isaanii Fokkottuu!!!

Megersa Abubeker Ahmed
Kutaa 1ffaa
Jama’aan “Ahbaash” jechuudhan of yaamu kan amma biyya teenya keessa figuu jalqabe kun eega nubira gahee bara 15 tahee jira. Garuu baroota dheeara kana keessa nama kuma shan wallitti qabachuu hin dandeenye. Kunis Aqiidaan inni barsiisu Aqiida Islaama dhugaa (Ahul-Sunnaa wal-Jama’aa) waan hintahiniif. Kana sirriti isin agarsiisuf kitaaba Ahbash kan“Mukhtasar Sheekh Abdullah Al-Hararii” fi , Sarihul Bayaan jechuudhan beekkaman keessati waan barreeffamee, fi kaasseta audio (CD) irrati waan waraabame keessaa qabxiilee tokko tokkon isiniif barreessa. (Wantootan ani barreesse kun kijibaa fi dhugaa ta’uu isaa adda baafachuuf Kitaabota Ahbash, takka marsaa intarneetii isaani ilaalaa).
1. Warrii Ahbaash “Maaqaa Rabbiitiin kakachuun nama Kafarsiisa” jedhan.
Moslimoonni dhugaa amoo “Raabbii malee waan biraatin kakachuun shirkiidha” jedhanii nama barsiisan.
2. Jama’aan Ahbaash “Allaahuma Ajirnaa Minal Naar” (Yaa Rabbi ibidda Jahannam jalaa nubaasi) jedhanii Islaama hundaaf du’aa’ii guchuun nama Kafarsiisa. Rabbi akka Muslima hundaaf araaramu gaafachunis nama Kafarsiisa. Du’aa’i akkanaa jama’aan gochuun dhorkaadha. Namuu kadhaa akkanaa mataa isaa qofaaf kadhachuu qaba” jedhan
Nuti Muslimoonni garuu “Du’aa’in jama’aan godhamtu Rabbi birrati du’aa’i biroo caalaa fudhatama qabdi “ jeennee amanna . Keessafuu Guyyaa Jum’aa Immamni masgiidaa hogga khuxbaa gudhu Muslimoota hundaaf araarama kadhachuu qaba.
3. “Siraax” guyyaa qiyaamaa (Aakhiraa) qormaata cimaa nama eeggatan keessaa isa tokko. “Siraax” jechuun karaa akka riqichatti (dildilaa) ibidda jahannam gubbati diriirfamuuf jiru. Nabiin keenya (s.a.w) akka nubarsiisanitti karaan kun qal’inni isaa rifeensa mataa darani. Qaroomina isaatiinis ablee(billawa) darani. Waarri Raabbin fedheef qormaata “Siraax” jalaa laftumatti baha. Warri Rabbiti Kafare ammoo “Siraax” gubbaa dabruu dadhabee ibidda Jahannam keessati kufa. (Rabbi Siraax jalaa nuhaabaasu).
Jarreen Ahbaash ammoo “Siraax karaa bal’aa namni irra deemuu dandayu. Hadiisa kessati “akka rifeensatti qallaa, akka ableetti qara” wanni jedhameef cinqii isaa irraa akka of eegganno goonuuf jecha” jedhanii barsiisan. Ahbaash Hadiisni Nabii keenyaa (s.a.w) soba jechuu isaaniti fakkata.
4. Jama’aan Ahbaash “Sahaabaa Nabii (s.a.w) keessaa warra Alii ibn Abu Xaalib (r.a) wajjin wal-lolle abaaru fi arrabsuun ni hayyamama” jedhan. Haaluma kanaan sahaaboota gurguddaa akka haadha teenya Ai’shaa bint Abu Bakr, Mu’aawiyaa ibn Abu Sufiyaan, Zubeyr ibnul Awwaam, Amr Ibn Al-Aas (hunda isaanii Rabbin irraa haajalatu) arrabsuun nidandayama jechuudha.
Nuti garuu “Namni Sahaabaa Nabii maqaa hamaan kaase jahannam seena” jennee amanna.
5. Jama’aan Ahbaash “Maallaqa socho’u (paper money) irraa Zakaan hinbahu. Zakaan meetaa (qarshii) fi warqii (dahaba) takkaa beeladaa manaa (horii, re’ee kkf), oomisha midhaanifaa malee maallaqa haala qarshii, doolara ykn pawndii fakkaatun biyya kessa socho’u, maallaqa baankii kessa ta’u (saving account), maallaqa check fi bondiin qabame kkf irratti Zakaan waajibaa miti” jedhan.
Nuti garuu “Waan maallaqa tahe hundinuu, yoo gatii ka’umsa Zakaan irraa bahu guute fi yoo harka abbaa qabeenyaa bira amata tokko ture, Zakaan irraa bahuu qaba” jechuudhaan amanna.
6. Jam’aan Ahbaash “Dhala bankii (interest) warra Kiristaanaa irraa nyaachuun nigahaa. Dhalli maallaqaa kan haraam tahe nama Islaamaa jiddutti malee Kafiraa fi Islaama jiddutii miti” jedhan.
Muslimootni dhugaa garuu “Dhala waan tahe hunda Rabbiin Haraam godhee jira” jedhanii barsiisan.
7. Ahbaash “Namni Hajjii dhaqe imaamota Makkaa fi Madiinaa wajjiin yoo Salaata hidhate Kaafira taha. Sababni isaa imaamotni kun Wahaabi waan tahaniif jecha” jedhan.
Nuti garuu “Salaatni masgiidota Makkaa fi Madiinatti Salaatame kan bakka biraa hunda nicaala” jenna.
8. Ahbaashoonni “Intalti dubartii kofoo uffatte yoo deemte haraam hinqabu. Namni haalli kun haraam jedhe kafira taha. Haa ta’u malee intalti dubraa hijaaba uffachutu irra isiif caala” jedhan.
warri dhugaa garuu “intalti dubraa akka dhiiratti yoo uffate malaayikaa fi naminlleen ni abaara” jedhani nama barsiisan.
______________________
HIRIYYAA DABARSUU HIN DAGATIN JZK
kutaa 2ffaa wal arguu rabbi nuu haa laaffisuu

bilisummaa

Recent Posts

Koree raawwachiiftuu ajeechaaf Oromiyatti ramadamte

Koreen dhoksaan ajjeestuu maqaa nageenyaatiin MNO keessatti Mummicha Ministeeraatiin hundaa'ee fi Obbo Shimallis Abdiisaatiin kan…

1 month ago

Iccitii hidhamuu Obboo Battee Urgeessaa

Haabtaamuu Tasfaayetiin: Tibba darbe kana mariin Paartilee siyaasa Oromoo jedhu kan kanaan dura bara cee’uumsaa…

1 month ago

Godina Baalee: galgala ar’aa magaalaan Roobee balaa ibiddaatiin qabeenyi hawaasa bal’aa hedduun barbadaawe.

Galgala sa’aatii 2:00 (8:00) irratti balaan kun naannoo Buufata durii (Aroge-Mannahaaraa) jedhamu,Masjidannuur cinatti suuqii fi…

1 month ago

Gadaan gujii abbaa gadaa 75ffaa argate

Ofii Abbootii Gadaa 74 baallii waliif dabarsaa asiin geessisan beektu? Haala duudhaa isaa eeggateen waggoota…

1 month ago

Oromiyaan ganna shan guutuu waraanan hunkuramaa jiraatuu namuu ni hubata

Ijoollee Wareegamtootaaf Jecha ...  Nagaa Bara ammaa silaa martuu bakka maratti muldhata. Oromiyaan ganna shan…

4 months ago

Abiy Ahmed’s erecting Memorial Statues for genocidists of the Oromo for Menelik II and Haile Selassie

December 10, 2023 Leenjiso Horo    This article addresses the issue of the Oromo failure to…

4 months ago