Categories: Oduu Oromiyaa

AKEEKKACHIISA (Saffisaan waliif dabarsaa) – Jawar Mohammed

Wayyaaneen yaalin ummata Oromoo afaanfajjeessuufi sossobuuf torban lamaan kana goote erga fashalaaye booda, tooftaa haraya baafattee hojitti seentee jirti. Kunis sablammiilee Oromiyaa keessa jiran Oromoon walafaan akaayuudha. Bu’aan isaan kanarraa argachuuf deeman waa lama.

1) Oromofi saboota biroo jiddutti falmaa dalgaa ( horizontal conflict) uumuun humna diinaa nutti baay’iftee, humna keenyas laaffiftee ofii haara galfachuu. Akka waan mormiin deemaa jiru jibbaa

2) Gaafii haqaa Oromoon dhimma Finfinnerratti kaase sabni biraas hubatee fudhachuu waan eegaleef, sababa jeequmsaatin sodaatani akka Wayyaanee cinaa hiriiraniif barbaadu. Gaafilee akka ijotti kaasanii ofuuf deeman keessaa: dubbii Minilik, kan Dirree Dhawaa, kan Mooyyaleetif walitti bu’iinsa gama Dhiha Oromiyaatti uumamaa ture fa’a.

Walitti bu’iinsa akkanaa uumuuf tooftaa itti fayyadamuuf filatan keessaa 1) Oromoofi saba biraa keessaa lukkee ( agent saboteurs) filanii seensisuuf wantoota miira ummataa dimshaashan tuqan dubbisuu, qabeenyaafi nageenyarratti balaa buusuun ummata nagayaa duchisiisanii walitti naqauu

2) Gaafileefi dhimmoota amma dura Oromoofi saboota garii walmormisisaa turan akka haarayaatti kaasun moromaafi walarraabsoo banuu. Akeekni diinaa kun akka hin milkoofne namuu, biyya ambaatifi Oromiyaa keessatti of eeggannoofi bilchina cimaadhaan sossohuu barbaachisa. Tarkaanfilee fudhatamuu malan keessaa

1) Gaafilee dhimma yeroo kanaatiin wal hin qabanne kaasuu dhabuu. gaafilee tun gariin kan injifannoon keessa dabarre waan ta’aniif cufamuu qabu. Gariin ammoo waan yeroof ta’anii miti. Warra bakka waltajjiittifi ummata keessatti dubbii akkanaa oofu adda baafachuun gorsuun yoo didan ammoo ummanni akka dammaqu gochuun.

3) Lukkeelee saboota jidduu fiiganii dubbii laaqan adda baafachuun suduudaan dura dhaabbachuu, ykn hawaasa akeekkachiisuu. Lukkeelee Oromoo ta’anii saba kaan tuttuqan akka isaan ejjannoofi ilaalcha Oromoo bakka hin buune manguddootaafi dargaggoota saba kaanitiif ibsu. Lukkee saba biraa tan Oromoo tuqxus sabni sun beekee akka nurraa hidhatu ykn ofirraa dhiibu carraaquu.

4) Yeroo hiriiraatti qabeenya saba biraa kan ummata nagayaa warra barbadeessu ykn saamuf itti aggaamatu dammaqiinsaan hordofanii too’achuu. Yoo dadhabame ummanni kuun akka itti hin dabalamne godhuu.

5) Badii lukkeeleen akkanaa balleessan bifa suura-sagaleetin galmeessuun saaxil basuu feesisa. Tooftaan Wayyaanee kun saba Oromootifi warra kaanifis miidhaa hamaa waan qabuuf saffisaan fashalaayuu qaba. Kanarratti barattoonni, hojjattoonni, daldaltoonnifi qonnaan bultoonni bifa bifaan dammaqanii hojjachuu qabdan.

Dhugaan Oromoo shira diinaatin hin dhokatu! Itti hin dhiisinaa!

bilisummaa

Recent Posts

Koree raawwachiiftuu ajeechaaf Oromiyatti ramadamte

Koreen dhoksaan ajjeestuu maqaa nageenyaatiin MNO keessatti Mummicha Ministeeraatiin hundaa'ee fi Obbo Shimallis Abdiisaatiin kan…

6 months ago

Iccitii hidhamuu Obboo Battee Urgeessaa

Haabtaamuu Tasfaayetiin: Tibba darbe kana mariin Paartilee siyaasa Oromoo jedhu kan kanaan dura bara cee’uumsaa…

6 months ago

Godina Baalee: galgala ar’aa magaalaan Roobee balaa ibiddaatiin qabeenyi hawaasa bal’aa hedduun barbadaawe.

Galgala sa’aatii 2:00 (8:00) irratti balaan kun naannoo Buufata durii (Aroge-Mannahaaraa) jedhamu,Masjidannuur cinatti suuqii fi…

6 months ago

Gadaan gujii abbaa gadaa 75ffaa argate

Ofii Abbootii Gadaa 74 baallii waliif dabarsaa asiin geessisan beektu? Haala duudhaa isaa eeggateen waggoota…

6 months ago

Oromiyaan ganna shan guutuu waraanan hunkuramaa jiraatuu namuu ni hubata

Ijoollee Wareegamtootaaf Jecha ...  Nagaa Bara ammaa silaa martuu bakka maratti muldhata. Oromiyaan ganna shan…

9 months ago

Abiy Ahmed’s erecting Memorial Statues for genocidists of the Oromo for Menelik II and Haile Selassie

December 10, 2023 Leenjiso Horo    This article addresses the issue of the Oromo failure to…

9 months ago