Baarentuu Gadaa Irraa//
Wayyaaneen waggoottan 25n darbaniif waliin dhahaa, kan ishii morme hidhaa, dararaa, ajjeesaa fi saamaa as geechee jirti. Haata’uutii gochi yakkaa ummata Oromoorratti keessumaa sabboontoota Oromoo irratti raawwachaa turtee fi jirtu kun akka ishiin yaaddeetti qabsoo ummanni Oromoo mirga isaaf taasisaa jiru; FXG gama kamiinuu dhaabuu hin dandeenye. Dhaabuu hin danda’usii. Keessumaa haali waggoottan 2n darbanii as impaayeera ityoophiyaa murna tanaan bulaa jirtu keessa jiru dhugaa kana ifatti eenyufuu mirkaneessaa jira.
Hidhattoonnii fi basaastoonni sirnichaa ajjeechaa hidhaa fi dararaa sukanneessaa saba Oromoorratti raawwachaa jiranis sochiin ummanni Oromoo mirga abbaa biyyummaa isaa deeffachuuf taasisaa jiru ittuu finiinaa jira malee akka wayyaaneen yaadde hin qabnoofne, ykn hin dhaabbanne. FXG fi qabsoon hidhannoo yeroo ammaa kana gutummaa Oromiyaa keessatti diina dhiphisaa jira. Akka ummanni Oromoo yeroo dhihoo keessatti mirga isaa humnaan mulqame humnaan deeffatus mallattooleen ifatti muldhatan danuudha. Diinni Oromoo waggoota 25n darbaniif goolaa turte Wayyaaneen yeroo ammaa kana dhiphuu fi sodaa guddaa keessa jirti. Sochii ummanni Oromoo taasisaa jiruunis baaragdee yakkoota hedduu wal duraa duuban ummata Oromoorratti keessumaa sabboontoota ilmaan Oromoo qaroo ta’anirratti raawwachaa jirti.
Akkauma muldhachaa fi dhagahamaa jiru murni gabroonfattuun tun dhiibbaa qabsoon Oromoo irraan gahee fi gahaa jiru kana tarii yoon jala hulluuqe jettee toftaan moofaan yeroo ammaa kana itti jirtu holola fokkisaa fi fakkeessii gaggeessuu, ajjeechaa hammeessuu dha. Haata’uutii yakki ishiin raawwachaa turtee fi jirtu ittuu fincila Oromoo hammeessaa deemaa jira malee gongumaa dhaabuu hin dandeenye. Kanarraa ka’uunis jireenyi ishee hammaachaa deemaa jira malee tasgabbii argattee bulchaa hin jirtu. Kun firii qabsoo Oromooti.
Yeroo ammaa kana Wayyaaneen ergamtoota ishii miseensoota OPDO kanneen garaaf bulanii fi waggoottan 25n darbaniif murna tana dura deemuun ummata Oromoo ficisiisaa fi saamsisaa turanii fi jiran kanneen akka Lammaa Magarsaa, Bakar shaalee, Abbaa Duulaa Gammadaa ykn Minaasee Walda Gorgis, Dagifee Bulaa, Hiruut Birraasaa, Warqinaa Gabyyoo, Dammallaash Gabramikaa’eel, Birahaanuu Hayiluu…Abdulaaziiz Mahaammad fi ergamtoota biroo garaaf jiraatan bobbaaftee afan faajjii uumuu bira dabartee soba barte afuufaa jirti. Oromoo ajjeestee, darartee, saamtee akka waan gadditeefii fakkeessaaf ergamtoota ummanni jibbee xireeffatee gate kana bobbaaftee holola fudhatama hin qabne gaggeessaa jirti.Oromoon garuu Wayyaanees kan ishiin bobbaafatte ergamtoota miseensoota OPDO xurii qayee Oromootii dhiqamanii baduu qaban ta’uutti amanee fincila isa agaggeessaa jira.
Dabballoonni OPDO erganmoonni Wayyaanee kunneen waggoota 25n darbaniif ummata Oromoo darasaa turuu isaanitirra yeroo ammaa kana gareen wal qoodanii gara magaaloota Oromiyaa adda addaa bobba’uun ilmaan Oromoo xiqqaatulleen osoo sirnicha keessa jiranuu quuqamni itti dhagahamu kan baratanii waan hojjetan dhabuurraa dirqamanii bulchiinsa sirnichaa keessa civil servant ta’un tajaajilaa turan yeroo ammaa kana mirgi Oromoo dhiibamuu fi dhiitamu, keessumaawuu babballina M.Pilaanii finfinneetiin wal qabatee sagalee mormii, gaafii kaasuu isaanitiin maqaa malaammaltuummaa fi bulchiinsa gaarii jedhuun sobaan yakkanii hojiirraa hariyaa, hidhaattis guuraa jiru.
Keessumaa ilmaan Oromoo magaalota daangaa Finfinnee jiran kanneen akka Buraayyuu, Sulultaa, Sabbataa, Laga Xaafoo, Galaan, Dukam, Adaamaafi Shashimannee keessatti hojjechaa turan “isintu ummata nurratti kakaase”jechuun haloo itti qabatanii magaalaa tokkotti ergamtoota miseensoota OPDO farra ummata Oromoo ta’an 30 gahan bobbaasuun maqaa malaammaltummaa fi bulchiinsa gaaritiin daragaggoota Oromoo quuqama saba isaanii qaban hojiirraa hariyaa, kaaniis hidhaatti guuraa jiru.
Keesssumaa ergamtoonni Wayyaanee Birhanuu Hayilu fi Ittafaa Tolaa jedhaman kanneen Wayyaanee waggoota 25n darbaniif tajaajilaa turan ammas adda duree ta’uun ummata Oromoo goolaa akka jiran raga bahaa jiru ni muldhisa. Jirreen kunii fi waayiloonni isaanii kalattii hundaanuu bobba’uun yeroo amma kana ergama Wayyaaneerraa fudhatan hojiirra olchuuf ummata Oromoo goolaa jiru. Duula ballaa ummata Oromoorratti gaggeessaa jiru.
Wanti baayyee nama ajaa’ibu gama tokkoon ergamtichi Wayyaanee maqaaf pireezidaantii naannoo Oromiyaa jedhamu Lammaa Magarsaa afaan mi’eeffatee akka waan miidhaan ummata Oromoorra gahaa turee fi jiru isa dhukkubseetti ennaa of dhiiheessu gama biraan waayiloota isaa kanneen akka Dammallaash Gabramikaa’eel komishanarii polisii Oromiyaa ta’uun kan biyya fixaa ture, Ittafaa Tolaa hogganaa waajjira nageenyaa Oromiyaa hogganaa ta’uun waggoota 25n darbaniif ilmaan Oromoo dharaan yakkee goolaa ture bobbaasuun Wayyaanee gammachiisuuf Oromoo goolaa jiraachuu isaati. Ergamaan kun yoo dubbatu akka nama wanti Oromoorra gahaa turee fi jiru haaraa itti ta’ee fi quba hin qabneetti. Garuu Lammaa Magarsaa ofuma isaatii fi nama kaabinee wayyaanee hogganaa polisii Oromiyaa tureedha. Biroolee akka dhimma nageenyaas ajajaa fi yeroo achi jirutti nama sabboontoota Oromoo fixaa tureedha. Yayyii goggaa holaa uffatteen isa kana!
Haasaan har’a Lammaa Magarsaa afaan mi’eeffatee haasawaa jiru akka summii dammaan makaa ta’e Oromoon kamuu ni hubata, ni beeka. Hojiin isaas bara bittaa Wayyaanee dheereessuuf akka carraaquu ta’e eenyfuu ifaa dha. Tarii yoo kan isa hin beekne jiraateef ammoo namani Lammaa Magarsaa jedhamus ta’ee waayiloonni isaa dabballoonni OPDO ergamtoota Wayyaanee ummata Oromoo fixaa turanii fi jiranii dha malee akka waltajjiirraa haasawa jiran quuqamtootaa fi aantummaa Oromoo warra qabuu miti. Kalees har’as tajaajiltoota wayyaaneeti. warruma Rakkoo ummata Oromoorra gahaa tureefis itti gaafatamoodha. Kanarraa ka’uun namoonni muraafni beekaas haa ta’u osoo hin beekin “Lammaa Magarsaa akkas jedhe, akkana jedhe” jettanii akka waan yakkamtichi kun sabboonummaa qabutti afarsitan Osoo dhiiga Oromootti qoosuu baattanii dansaadha.!
Lammaas t’ee ergamtoonni biroon nama yakka wayyaaneen ummata Oromoorratti raawwachaa turtee fi jirtu hin beekne fakkaatanii of muldhisuuf yaalanis Oromoon tolcheet isaan beeka. Yoo dadhabuu baatan dansaadha! Keessumaa Lammaa Magarsaa har’a akka waan roorroon ummata Oromoorra gahe isa gaddisiisee fakkaatee dubbataa fi muldhachaa jiru kun osoo Pireezidaantii hin ta’in duras hojii raawwachiiftuu OPDO ergamtuu Wayyaanee ta’ee nama tajaajilaa ture waan ta’eef yoo dhuguma quuqmni itti dhagahame waggaa 25n guutuu issa dhaqe, kan darbe dhiifne hara’a yoo ummanni Oromoo Aga’aazii, komaandi postii fi liyyuu hayilii waraana jedhamuun dhumataa jiru maaf dhiisaa hin jenne..? kkkkkkkkkkqqiqiiqiqiq” …. Bineensi biyya hin beekne dhaqee …..” yoo jedhamee mammaakamu dhageenye malee akka Lammaa Magarsaafaa bineensa biyya bineensummaan isaa ifatti beekamutti Ittillee naaf afaa yoo jedhu hin dhageenye! Kkkkkkkkkkkkqkqkqkqkq…. …..kanaafuu hololli amma innis ta’ee waayiloonni isaa itti jiran yoo ofuma gowwoomsuu ta’e malee Oromoo kam birattuu fudhatama hin qabu. Qabsoo bilisummaa Oromoo ABOn finiinaa jirus sakondiifilleen hin gufachiisus.Gufachiisuus hin danda’u. Kan nurraa eegamu holola diinaatiif gurra kennuu dhiifnee bakka jirrutti qabsoo keenya finiinsuu qofaadha!
Koreen dhoksaan ajjeestuu maqaa nageenyaatiin MNO keessatti Mummicha Ministeeraatiin hundaa'ee fi Obbo Shimallis Abdiisaatiin kan…
Haabtaamuu Tasfaayetiin: Tibba darbe kana mariin Paartilee siyaasa Oromoo jedhu kan kanaan dura bara cee’uumsaa…
Galgala sa’aatii 2:00 (8:00) irratti balaan kun naannoo Buufata durii (Aroge-Mannahaaraa) jedhamu,Masjidannuur cinatti suuqii fi…
Ofii Abbootii Gadaa 74 baallii waliif dabarsaa asiin geessisan beektu? Haala duudhaa isaa eeggateen waggoota…
Ijoollee Wareegamtootaaf Jecha ... Nagaa Bara ammaa silaa martuu bakka maratti muldhata. Oromiyaan ganna shan…
December 10, 2023 Leenjiso Horo This article addresses the issue of the Oromo failure to…