Jalqaba 1977 naannoo kanarraa tarkaanfatanii, Gaara Mul’ataallee qaxxaamuranii, Muxi jalaan Raammis dhaqqabanii turan. Ummanni Oromoo, lafa jalatti qabsoo bilisummaa simatee ture. Qaanqeen qabatte trauma takkatti nu harkaa baatee, ibiddabobayatti gara-galte. Saniin booda, ummanni Oromoo kan dabballoota WaraanaBilisummaarraa Oromoorraa dammaqa arkate ifiifuu ka’ee nafxanyootarratti bobbahuu jalqabe. Sochiin ummataa bal’aa keessatti geggeeyfamaa turee babl’atee,Addi Bilisummaa Oromoo sochii ummataa tana dhunfatuu dadhabe. Qabsoo fii sochiin ummataa humna teenya dura hurristee, guluftee nu harka baatee agarre. Akka fedhii teenyaatiin silaa hicittiifii dhokatatti ummanni
nu cinaa dhaabbatee, osoo saaxil if baasuu baatee barbaadna ture. Garuu akka feenu hin taane. Mootummaan Habashaatiis haala kana hubatee namoota garii qaqqabuu, hidhuu, ajjeesuu, loltoota isaa baadiyyatti bobbaasee manneen gubuufii qabeenyasaamuu jalqabe. Gara keenyaan ummanni keenya finciluun ija diinaa itti deebisee, diinaaf saaxilee, qabsoon teenya qancarti yaaddoo ja’u qabaachaa turre. Dhugaadhamootummaan jireenya keenya hubatte. Qacaletti nu cabsuufillee murteeyfatte. Kanaafuu tarkaanfii gara jabeenyaa ummata keenyarrti fudhatte. Haa tahuu malee, tarkaanfiin mootummaa Habashaa qabsoo hanqisuu dadhabdee inumaa daranfiniinsite.
Waraanni keenyaas lola xixiqqaa mootuimmaa Habashaa afanfaajjeeysugeeggeeysaa ture. Poolis Xaabiyaa xixiqqoo dhaqanii poolisoota haadaanhudhanii qawwee laqaaquun babl’ataa dhufe. Gara hidhannootiin waraannikeenya kanumarraa milkaawe. Gara biraatiin namoonni bebbeekkamoon nugargaaran garii hidhamuun garuu nuuf liqaimfamuu didde. Kanaatuu“Geeshee hin dallaalinii, geeysee hin wallaalinii” magaalaa baddannoo fide.
Taraa tana marraa duraatiif lola guddaa godhuu keenya. Lolli guddaan duraamagaalaa Baddannoo wayraruudha. Galiin wayrara kanaa namoota nurraa (namoota jajjaboo ummata keeysaa) hidhaman hidhaarraa baasuu, meeshaa lolaaboojihuu, joollee dammaqa qabdu tan magaalaa keeysa jirtu ifitti ida’uufii hamileeOromoo naannoo sanii olkaasuu ture. Galii lafaa qabnu hundattuu milkooyne.Baddannotti lolli guddaan injifannoo guddaa galmeeysullee, achiin booda waa xiqqogara duubaa deebi’u mudanne. Baatii sadihiif faana dhoyfachuun dirqi nutti taate. Diinni mukaa citaa jala findigee nu barbaadaa ture. Nutiis fagaannee lafa badii hinqabne, Anniyya keeysa bakka fagoo, Mayxinno
waltajii godhanne. Mayxinnotti jiidha dhabarraa daalachoomuun, soogiddaan maleeakaawwii bishingaa daakkatanii jiraachuun waraana yo daadarkeeysu, baatii sadeen booda waraanni “akkanaa mannaa baddaa keeysa olyaanee if mul’ifna” je’ee osoo deemuu Ejersa Ruufaatiin ol baane.
Barri 1977 walakkaan yeroo dabru, waraanni Soomalee lafa Oromoo seenuu jalqabe. Nutiis saylii teenya lamaan tan hidhannoo qabduufii saylii sadaffaa tan hidhannoo malee haadaan nu waliin yaatu qabannee, if jaaraa, guddachaa, Waangayaa fii Manyoo if duubatti dhiifnee, Raammis qaxxaamurree, Eldhaayiifii Loolaha, Hoomachoofii Hilfata dabarree, Saqata keeysaan qaxxaamurre, Bookee jalaan Kurfaa Roqaatti lafadhoyne. Achitti halkaniifii guyyaa leenjisa waraanaa haarayoomfannee, saylii sadihitti wal ramadnee haarayaan bobbaa jalqabne. Bobbaa tana keeysatti Jaarraan garaAsabootiin, Affar keeysaan xurree biyya alaa akka saaqu saylii takkaa waliinramadame. Sayliin lammaffaa, Bobbaasaadhaan
hogganamtee, gara Jaajaa deemtee, waraana Soomalee kan aloollata ganda keeysayaa’urraa qawwee hiikkachuu hojjatti. Sayliin sadaffaa Bookee keeysamaadheeyfattee, waltajjii Adda Bilisummaa Oromoo taatee siyaasaa, qunnamtii fii taligaa waliigalaa geggeeysiti. Xalayaan dhaabaa, Sagaleen Bosanaaachirraa baati. Haala kanaan bobbaan cimtee, loltoota Ethiophiyaa kan lola Soomalee dheefa deemurraa meeshaa lolaa kan dhibbaan lakkaawamu guyya-guyyaan boojine.
Waraannii keenya kan hidhannoo guutuu qabu osoo guddatuu, irra jireeysa nama751 gaye. Haala kana keeysatti, akka duraanitti jiraachuun waan hin malleef, caasaalakkooysa kanaan walgittu jaaruufii, fuuldura dhaaba keenyaa taraaruuf, xurreesiyaasaa qixxeeyfachuuf, korri Adda Bilisummaa Oromoo kan duraa Saaqatattiyaamame. Xalayaan yaaminsa Koraa Jaal Jaarraa Abbaa Gadaatirraa bakka waraanni jiru, bakka miseensoonni gameeyyiin jiran hundatti ergamuun ji’a Octoberbara 1977 keeysa ture. Hojiin qophii koraa yeroo guutuu (full time) namoota hagatokkotti kennamte. Walgahiin Koraa dhuma December bara 1977 irraa haga jalqababara 1978tii taha.
Korri kuni Kora Saaqataa ja’ama. Kora Adda Bilisummaa Oromoo kanduraati. Kora kanarratti caasaan teenya diriirtee, kaayoon bilisummaa Oromiyaabasaqqeeysatti raggaasifamte. Kora kanaatu Ajaja Siyaasaa-Waraanaa(Politico-Military Command [PMC]) tiifii Koree Iddoo Adda Bilisummaa Oromoo(OLF Central Committee) filate.
Kora kanarratti Waraanni Bilisummaa Oromoo (WBO)n buttaleen akka jaaramuraggaasifame. Kora Saaqataa kanarratti Dura Taa’aan Adda Bilisiummaa Oromoo, dura taa’aan PMC-Jaarraa Abba Gadaa, Itti Aanaan Dura Taa’aa PMC-Mul’isaGadaa, Barreeysaan PMC-Bookee Haraa, Mataan Koree
Siyaasaa-Badhoo Dchaasaa, Mataan Koree Waraanaa-Bobbaasaa Dhaabaa, mataan qabeeya, geejjibaafii diinaggeey – Moggasaa Baatee akka tahan harka irra jireeysamiseensoota koraatiin filaman. Kora kanarratti, Jaarraa Fii Jilchaan (Baaroo) biyyaalaa deemanaii, Damee Dantaa alaa Jaaranii, garagaarsa akka nuuf barbaadanraggaasifame. Kora kanarratti addi haarayni gara Baaleetiin akka jalqabamu waliifgalamee, Bariisoo Waabee, gara Baalee deemee Baaletti goodinaa qabsoo haarayaanakka banu ramadame. Waraanni muraasa tokko gayuus Bariisoof ramadamuunwaliigaltee Kora Saaqataatirraahi.
